Kruiden met een ‘A’ en ‘B’

Alfalfa

De Alfalfa ( Medicago sativa )  Leguminosae
De Alfalfa is vooral bekend geworden als kiemplantje in de keuken. Maar ook de blaadjes en de jonge stengel van de plant zijn heerlijk in een gemengde salade. Volgens de Romijnse natuurkenner Plilius de Oudere vertelt dat de Perzen in de 5e eeuw v. Christus de alfalfa in Griekenland introduceerde. Is de herkomst te vinden in de middellandsezee laanden,via Europa is de alfalfa over gewaaid naar Amerika en Azië.Voor de verwerkende industrie is de alfalfa een bron van chlorofyl (groen)en caroteen9oranje) .In Amerika werd van de alfalfa de zaadjes verwerkt tot meel om brood van te bakken.Als veevoer heeft het z’n nut meer dan bewezen. Koeien geven beter en meer melk,na het eten van alfalfa en renpaarden gaan beter lopen na het eten van alfalfa.
Rijk aan vitaminen A,B,C,D, en K, minerale zouten en eiwitten.
Verse kiemen zijn drie dagen in de koelkast te bewaren.

 

All Spice

Rassen uit Guatemala zijn : Native ( inheems).

All Spice

Rassen uit Guatemala zijn : Native ( inheems).

 

Anijs

Oorspronkelijk komt anijs waarschijnlijk uit het oostelijk deel van de Middel­landse Zee (Levantkust) of Klein-AziiS. Het is thans 66n van de meest bekende kruidenplanten en komt praktisch overal al dan niet verwilderd voor. De plant gedijt het beste in kalkhoudende, lichte, maar wel voedingrijke grond op een warme plaats. Een koude plaats en een zware grondsoort geven slechte resultaten. Ook het gebruik van verse stalmest is niet aan te bevelen, daar de plant er ongun­stig op reageert.

( Pimpinella ansium L.) Umbelliferae
Arabisch: Yänîsün
Chinees: Huei-Hsiang
Duits: Anis
Engels
:Anise seed
Frans;Anis
Italiaans: Anis
Japans: Anice
Portugees: Anisu
Russisch: Erva-doce
Spaans: Anis
Zweeds: Anís

Een sierlijk eenjarig kruid afkomstig uit Klein-Azië, Griekenland en Egypte. Het Kruid is vaak stug, niet geschikt om te eten. Kneuzen en meekoken geeft het heerlijke anijsaroma aan het gerecht.

Het jonge Anijsblad is geschikt als garnering op salades. Anijsblad niet verwar­ren met Steranijs (Illicium verum Hook f.)

Het Anijszaad wordt gebruikt voor de winning van Anijsolie, deze olie wordt op grote schaal gebruikt voor de bereiding van dranken, soepen, suikerwerk en hoestpastilles.

Om de zaden te oogsten is een warme zomer en een droge herfst erg belangrdk. Een droge zomer bevordert de zaadvor­rning en een droge herfst geeft de zaden volop gelegenheid om goed te rijpen. Zodra de zaden een lichte bruinver­kleuring vertonen, oogst men de bloem­schermen en droogt deze in de zon.

Anijszaad wordt gebruikt voor bepaalde soorten brood en gebak, daarnaast bij de bereiding van enkele groenten, zoals rode kool en worteltjes, maar niet in het minst in diverse dranken,bijv. punch en anijsmelk.

Voor de bereiding van anijsmelk neme men ca. 10-15 gram anijszaad gewikkeld in een doekje per 1 liter koude melk, waarna men de melk aan de kook brengt. Men dient de anijs een kwartiertje te laten trekken. Daarna kan het doekje met de zaden verwijderd worden.

 

Anijshysop

(Agastache foeniculum)  Labiaceae
Anijshysop is bekend door de heerlijke anijs geur en smaak is het blad van de plant. Wordt verwerkt in o.a. hoestdrank  maar ook in verse gemengde salades. Soms als vervanger voor venkel,maar ook gedroogd ,als geurbepaler in potpourri’s. De herkomst is uit het midden van Noord Amerika waar de Indianen al gebruik van dit heerlijk geurende gewas.

 

Anijspeper

(Zanthoxylum piperitum) Rutaceae

Ook bekend onder de namen :Szechuanpeper ,  of fagara . Japanse peper of sansho. De Chinezen gebruiken de Anijspeper in hun beroemde vijfkruidenpoeder. De Japanse variant is het zevenkruiden mengsel of shichimi
De vruchtjes van de anijspeper zijn de basis voor dit kruidige specerij.Hoewel de naam doet vermoeden dat het verwant is aan de bekende witte of zwarte pepers is dit niet juist. De anijs peper is verwant aan de citrusfamilie. De herkomst ligt in de warme streken van China,Korea en Japan. Ook het jonge blad van de plant is te gebruiken als smaakmaker in soepen en sausen.

 

Annato seed

Rassen uit Guatemala zijn;Native ( inheems)

 

Balsemwormkruid

( Tanacetum balsamita)               Compositae

Ook bekend als “Heilige Maria -kruid”

 

 

Barbarakruid

Barbarakruid of Winterkers   (Barbarea vulgaris)   Cruciferae
ENGELS:       Wintercress
FRANS:          Cresson de jardin
DUITS:           Winterkresse

OMSCHRIJVING: Jonge bladgroente met een vrij scherpe smaak iets scherper dan tuinkers.

OORSPRONG: Zuidwest-Europa.

PRODUKTIE: Frankrijk, Noord-Amerika.

AANVOER:   Het gehele jaar.

GEBRUIK:    Het blad kanworden gegeten als groente (licht gekookt of rauw) of als toekruid worden verwerkt in salades en sauzen.

HOUDBAARHEID: Zeer beperkt.

VOEDINGSWAARDE:       Per 100 gr : 118 kj/28 kcal;
4 gr koolhydraten; 2 g eiwit;
0,3 g vet; 80 mg calcium; 2,5 mg ijzer; 5o mg vitamine C;
1 mg vitamine A.

 

Basella

( Basella sp.) Basellaceae

Rode Basella (alba var. rubra )
(Basella sp.)
ENGELS:    Ceylon spinach, Malabar nightshade
FRANS: Baselle blanche
DUITS:       Malabar Spinat, Indischer Spinat
NEDERLANDS: Malabar spinazie en Ceylon Spinazie

OMSCHRIJVING: Vrij groteglanzende en tamelijk vlezige bladeren die, afhankelijk van de soort, donkergroen of rood van kleur zijn en hart­vormig, rond of ovaal van vorm.

OORSPRONG:
    Zuid oost ­Azië

PRODUKTIE:
      De tropische gebieden van Amerika, Afrika en Zuldoost-Azië

AANVOER:
Beperkte import; glasteelt  in zomer en herfst.

GEBRUIK:
  Bladeren wassen en bereiden als spinazie of postelein.  Door de slijmerigheid gaat de groente spoedig tegen staan.

HOUDBAARHEID:
Zeer beperkt; blad broeit gemak­kelijk en rot spoedig.

VOEDINGSWAARDE:
  Per ioo g: 8o kj/19kcal; 4,1 gr. koolhydraten; 1,6 g eiwit; 105 mg calcium; 1,6 mg ijzer; 3, 5 mg vitamine A; 8 5 mg vitamine C.

INDUSTRËLE VERWERKING:
Geen.  Het gekleurde sap van de schijnvrucht wordt in gedroogde vorm wel eens gebruikt voor het kleuren van gebak.

 

Basilicum

Basilicum ( Ocimum basilicum L. )    Labiatae
Arabisch: Raihân
Chinees: Lo-le
Duits: Basilienkraut
Engels:Basil
Frans: Basilic
Italiaans: Basilico
Japans: Bajiru
Portugees: Manjericão
Russisch: Bazilik
Spaans: Albahaca
Zweeds: Basilkört
Ook wel Bazielkruid genoemd of Koningskruid.

Het is een eenjarig, geurig kruid uit de muntfamilie.
De aromatische, zoet geurende bladeren van deze plant wordt al sedert lange tijd gebruikt om spijzen te kruiden.
De etherische olie van de Basilicum wordt gebruikt in de parfumindustrie.
De Basilicum is onmisbaar in de Italiaanse pizza.
Het geeft een vlees- en visgerechten een bijzonder aroma.
Basilicuam in tomatengerechten, peulvruchten, kippen- en groentensoep, kom­kommer- en kropsla, vlees-, vis-, uien-, en auberginegerechten, kruidenazijn en melksaus.
De naam Basilicum stamt waarschijniijk af van het Griekse woord, basileus.  Basileus betekent koning of koninklijk.  Basilicum wordt ook wel koningskruid genoemd.  Van oor­sprong is Basilicum afkomtig uit India.  Het is in India een hei­lig kruid dat aangeplant wordt bij tempels en gewijd is aan de Hindoegoeden. De bewoners van  India kozen dit kruid ook om de eed op te zweren bij de rechtbank

Er zijn zeker 150 variëteiten basilicumvarianten  waaronder de basilicumvariëteit die van oorsprong  uit Zuid-Amerika komt.
o.a.
Griekse basilicum ( Ocimum basilicum var. minimum) . Deze varieteit is makkelijk binnen te kweken, heeft wel kleiner blad dan de klassieke vorm.De smaak en geur is wat ook wat minder.
Citroen basilicum ( Ocimum basilicum var. citriodorum) In de naam zit al aangegeven dat deze basilicum een lichte citroen smaak heeft.
Naast de bekende groene basilicum zijn er ookvarieteiten  die rood tot purper van kleur zijn .
Pesto is gemaakt van Basilicum,pijnboompitten,knoflook, olijfolie en parmezaanse kaas.Onmisbaar in de Italiaanse keuken.

 

 

Bergamotplant

Bergamotplant c.q. Scharlaken Monarda
(Monarda didyma  )                   Labiatae

De Indianen in Amerika gebruikten de bladeren voor de thee-door hen Oswego- thee genoemd. Zij wezen de nieuwe bewoners op dit Kruid en in 1569 schreef Doctor Nicholas Monardes er reeds over (vandaar de naam).
Het is een aantrekkelijke plant voor de bijen, maar mensen kunnen deze plant ook goed gebruiken: zo kunnen verse bladeren en bloemen toegevoegd worden aan vers fruit, salades en geleien. Ook kan er thee van gebrouwen worden: 1 theelepel verse of gedroogde bloemen per kop, 5 tot 6 minuten laten trekken en u hebt een gezonde donkerrode thee.
Ook kunt u er een kruidenkussentje tegen de hoofdpijn mee maken… u vult het kussentje dan met – uiteraard – gedroogde bergamot bloemen en bladeren, èn al­lerlei muntsoorten.
Het beste is om alleen de bovenste blaadjes te knippen, liefst vóór de bloei.

 

 

Bieslook

ENGELS: Chives
FRANS:Civette, ciboulette
DUITS:       Schnittlauch

Bieslook wordt ook wel Snijlook, Pijplook, Snijprei of Uiengras genoemd.
Het kruid heeft lange, ronde, holle blaadjes en een heel fijn uienaroma. Bieslook is een vaste plant, die elk jaar afsterft maar in het voorjaar weer terugkomt.
Men voert bieslook zelden in bosjes aan, maar als regel in een plastic bloempot. Na het afknippen groeien de blaadjes weer aan.
Men moet bieslook altijd rauw gebruiken, omdat bij verhitting de smaak achter­uit gaat.
Bieslook is bijna het hele jaar te koop.
Mits bieslook in potjes wordt aangevoerd is de bewaring geen probleem. Tijdig water geven is noodzakelijk.
Bieslook in: aardappelpuree, op gebakken aardappelen en in aardappelsalade, tomaten-, komkommer- en kropsla, groenten-, tomaten- en linzensoep, op ge­stoofde vis, in gehakt, omelet, roerei en kwark.
Bieslook komt bij ons in het wild voor en wel in vele vormen.  Ook de geculti­veerde plant was reeds in vroeger tijden bekend en werd al in de “Capitulare de Villis’. en in Middeleeuwse kruiden­boeken genoemd en beschreven.  De bekend­ste vormen zijn grove bieslook (Allium fistulosum) en de hier behandelde fijne bieslook (Allium schoenoprasum).  Deze laatste is een verfijnde uitgave van de grovere soort, zowel wat de plant zelf als de smaak betreft.
Men vermoedt dat althans de grovere soort van oorsprong uit Siberië en Oost-Azië komt.  In een later stadium zou ze vanuit Italië naar onze streken gebracht zijn.

AANVOER
:        Het gehele jaar.

GEBRUIK: Als toekruid in, sauzen, salades ,soepen  en andere  gerechten.

HOUDBAARHEID:       Zeer gering; liefst meteen ver­werken (tenzij in potjes aan­geleverd).

VOEDINGSWAARDE: Per100 gr.
189 kj/45 kcal;. 8,4 gr. koolhydraten; 3,6 g eiwit; 0, 7 g vet; 167 mg calcium; 13 mg ijzer; 0, 3 mg vitamine A; 47 mg vitamine C.
Naast de gewone bieslook is er het ” Grof Bieslook” ( Allium fistulosum) noem het de grotere broer van de gewone bieslook. De stengels zijn groter en langer. Wordt in het voorjaar verkocht onder de namen , ” Lente-ui’ of ‘Bosui”Binnen deze varieteit zijn er groen bladig(stengels) en ook rood bladige soorten. Deze laatste komt vooral voor in Azie. De smmak is die van ui maar dan milder.

 

 

Bonenkruid

Bonenkruid ( Satureja hortensis L. )               Labiatae
Arabisch: Nadgh
Chinees: Hsiang Po Ho
Duits: Bohnenkraut
Engels: Savory
Frans : Sarriette
Italiaans: Santoreggia
Japans: Saborî
Portugees: Segurelha
Russisch: Chabyor
Spaans: Ajedrea
Zweeds : Kyndel

Bonenkruid heeft dunne, harige rechtopstaande stengels met veel zijtakken en wordt ongeveer 35 cm hoog. Bonenkruid moet vlak voor de bloei geoogst wor­den; dan bezit de plant het meeste aroma.
Bonenkruid wordt beschouwd een eenheid te vormen met Tuinbonen. Er zijn consumenten die weigeren Tuinbonen te eten als er geen bonenkruid bij wordt geserveerd.
Het is een feit dat het aroma van Bonenkruid het aroma van Tuinbonen in be­langrijke mate beïnvloedt, maar Bonenkruid doet dat ook bij andere gerechten.
De consument die de sterke smaak van Bonenkruid bij Tuinbonen niet appreci­eert kan Peterselie als vervanger nemen.
Bonenkruid behoudt in gedroogde toestand het aroma.
Juni-augustus zijn de belangrijkste aanvoer maanden.Zijn de stengels ontdaan van de wortels dan gekoeld bewaren, met wortels  geoogst dan in water zetten.

Gebruik:
Rauw gesneden bij Tuinbonen – meegekookt in Peulvruchten, Bieten, Spruiten, Witte Kool en Koolraap.
Fijn gesneden bijvoorbeeld door komkommer, tomaten, kropsla en aardappelsa­lade, tuin- en snijbonen, vooral als deze uit diepvries, blik of glas komen.

 

Borage

(Borago officinalis )          Borraginaceae
ENGELS:Borage
FRANS: Bourrache
DUITS: Gurkenkraut, Boretsch
Borage, Bernagie, Bernage Komkommerkruid.

De Borage is afkomstig uit Zuid-Europa. De smakelijke dichtbehaarde blaadjes worden samen met de lichtblauwe bloempjes gebruikt in salades.
Borage wordt ook Komkommerkruid genoemd. Wanneer de bloempjes in azijn worden gedaan, geven ze een heerlijk fris aroma af. Gedroogd is de Borage niet bruikbaar als kruid, maar er kan wel een thee van getrokken worden.
*
Komkommerkruid, ook wel borage of berna­gie genoemd, is een éénjarige plant en komt waarschijnlijk uit het westelijk deel van de Middellandse Zee.  Naar men aan­neemt, is borage door de Arabieren naar Spanje gebracht, waar het in Zuid-Spanie voor het eerst geteeld werd.  De ca. 80 cm hoge borage is een uitstekende bijenplant en bloeit van mei tot september.  De bla­deren hebben een aromatische geur en smaak die aan komkommers doen denken.  Vandaar de benaming!
Men kan voor vers gebruik voortdurend de jonge blaadjes en toppen der stengels plukken.  Daar de plant verhoudingsgewijs Veel water bevat, is het raadzaam van drogen af te zien: ze zou daarbij teveel aroma kwijtraken.  Borage wordt toegepast bij de bereiding van salades, waardoor het gerecht een aangename, komkommerachtige, smaak krijgt.  In sommige landen, voorname­1ijk die om de Middellandse Zee, worden de bladeren als groente gegeten.Men bereidt het daarbij op gelijke wijze als spinazie.  Voorts gebruikt men verse blaadjes bij de inmaak van augurken en kan men de bloemen benutten voor de decoratie van schotels.
Borage heeft een verfrissende werking en wordt bij gelegenheid in de geneeskunde toegepast. 0.a. is dit het geval bij rheumatiek en verkoudheid.  Tegen verkoud­heid gebruikt men een aftreksel van bla­deren dat een verkwikkend effect geeft en de transpiratie bevordert.  Voor de juiste dosering raadplege men de bestaande li­teratuur.

 

Brave hendrik

(Chenopodium bonus-henricus) Chenopodiaceae

Historie:De Brave Hendrik  is een winterharde plant die al sinds mensenheugenis gegeten wordt. Hoewel op de achtergrond geraakt ,is deze op spinazie lijkende plant een smakelijke groenten.
Herkomst:Inheems in Europa ,en ook bekend onder de namen “wilde spinazie” en “spinazie van brave koning Hendrik”
Gebruik:Het puntige blad is gekookt milder van smaak dan spinazie. De bloemen en zaden zijn gestoomd een lekkernij,met een botersaus lijkt het wat op asperges.
Voedingswaarde: De bladeren zijn rijk aan pro-vitaminen A, en de vitaminen B, PP en C. Verder bevat de Brave Hendrik veel minerale zouten als ijzer en fosfor.
Verwante soorten zijn: Witte of melganzenvoet (Chenopodium album), de Welriekende ganzenvoet ( Chenopodium ambrosioides)  en de Quinoa ( Chenopodium quinoa) waarvan de zaden gegeten worden.