Exoten – met een ‘A’

Acai

Açai bessen (Euterpe oleracea Mart.) Arecaceae ( Palmen familie)

Nederlands: Açai (spreek uit als Ah-sai-ee) ,Palissadepalm ,Pinapalm,
Frans: Acaï, Wacaï,Wassaï
Duits: Acaibeere, Assai
Engels: Acaiberry
Spaans: Acai
Italiaans: Acai

Overige bekende namen uit het verspreidingsgebied
Coco-Açai, Açai do Pará, Podosiri, Palmiterio, Piná , Eukaniey, Pinot, Juçara, Prasara, Manaka, Wasei, Assai palm, Podosiri, Acal, Naidi , Piria, Wapoe, en Wipi

De Acai komt van oorsprong uit het Braziliaanse Amazone gebied. De vruchten die tot de steenvruchten worden gerekend , bevatten een enkele pit/steen die omgeven is met een zachte vruchtmoes en schil. De pit wordt gebruikt om olie uit te persen die als spijsolie gebruikt wordt.
De vruchten groeien aan 20 tot 30 meter hoge Acai palmbomen.
Deze palmbomen komen voor van tropisch Amerika tot het tropisch Amazonegebied. En van Suriname tot Bolivia. De palm groeit in moerasgebieden met een wisselende waterstand. En langs rivieren en beken.
De boom bestaat uit meerdere stammen tot wel negen stuks die allen op dezelfde wortels groeien.

Deze meerstammige bomen staan in de vrije natuur meestal in groepjes bij elkaar. De bessen zijn ca. 2,5 cm groot en groeien in grote trossen. De vruchten zijn afhankelijk van het ras wit of groen van kleur maar de meeste zijn paars blauw van kleur en kogelrond. De smaak laat zich het beste omschrijven als een mix van chocolade  bessen en noten.

Aan de vruchten worden enorme gezonde eigenschappen toegeschreven zoveel dat superlatieven hier tekort schieten . Het grote aantal antioxidanten maakt dat de Acaibes tot “ Superfood “ is benoemd .
Het nuttigen van acaibessen heeft talloze voordelen voor de gezondheid.

Let Op! Onderstaande lijst is niet wetenschappelijk bewezen, maar toch leuk om te weten.

* Het helpt bij de behandeling van slaapstoornissen en bij zicht-problemen.
* Acaibessen helpen tegen hoge bloeddruk,
* Je krijgt er meer energie door en het uithoudingsvermogen verbetert.
* Acaibessen voeren gifstoffen uit ons lichaam af.
* Ze ondersteunen een goede hartfunctie.
* Bestrijden een verhoogd cholesterol
* Acaibessensap remt ontstekingen en vertraagt het verouderingsproces.
* Ze verbeteren je immuunsysteem.
* Er wordt beweerd dat acaibessen sap zorgt voor gewichtsverlies.

Opslag en bewaring
De verse vruchten zijn sporadisch in Nederland en België te koop. De vruchten zijn zeer kwetsbaar vandaar dat de verkrijgbaarheid beperkt is. De ingevroren verse vruchten zijn na het ontdooien slechts 24 uur bruikbaar.

De geconserveerde Acai producten zijn een jaarrond verkrijgbaar uit de hierboven vermelde landen. Twee oogsten maken dit mogenlijk t.w Januari tot Juni en Augustus tot December

Gebruik door consument
In Europa is het gebruik van Acaibessensap of pulp in vruchtendrank , IJs en smoothies het meest gebruikelijk

Voedingswaarde per 100 gram
Diverse bronnen vermelde onderstaande voedingswaarde ,gemeten van het geconserveerde/bewerkte product. Dat zijn ,Sap, Pulp(diepvries), en Poeder.

Energie 534 kcal ( 2235 Kj)
Water 80g
Eiwit 8.1g
Koolhydraten 52,2 g
Calcium 260.0 mg
Vitamines A, 1002 ie
Vit C 10 mg
IJzer 4.4 mg

Verder worden vermeld :
Vitamines B1,B2,B3, en E
Antioxidanten als Anthocyaan en Flavonoïden.
Omega vetzuren 6 en 9
Fosfor

Industriële verwerking
Drogen , Poedervorm, Puree , Pulp, Sap en wijn . In IJs, smoothies, en huidcreme.

Rassen:
Branco of White een vrucht die beperkt voorkomt aan de monding van de Amazone. Deze bessen verkleuren minder naar zwart/paars dan de meer gangbare varieteiten.

‘BRS-Pará’ is in 2004 ontwikkeld door het Braziliaanse Agricultural Research Agency. De pulpopbrengst varieert van 15% tot 25%.

‘BRS Pai d’Égua’ II is de nieuwste cultivar ontwikkeld door het Braziliaanse Agricultural Research Agency.

De top van de Acaiboom is geschikt voor de winning van palmhart . In Nederland is palmhart in blik te koop.

Ook de vruchten van de Euterpe precatoria Mart. zijn geschikt voor de sapbereiding. De vruchten, hoewel kleiner tot 12 mm, worden deze nogal verward met de Açai .Vooral door de naam Asaĭ die wel erg verwarrend is. Andere namen zijn Monkimonki-pina , Baboen-pina , Palma die Rosario , Dudiba, zezezibina , en Monizi

Acerola

Acerola (Malpighia glabra syn. M. uniflora) Malpighiaceae
Nederlands : West-Indische kers , Barbados kers,
Engels: Barbados cherry, West Indian cherry
Frans: Cerise de Barbade, acerole
Duits: Acerola
Spaans : Acerola , Cereza de las Antillas,
Italiaans : L’acerola

Ook bekend als:
West Indian cherry – Cerise de Barbade – Acerole – Cereze colorada – Ahorn cherry -Puerto Rico Cherry – Kirschbaum der Antillen- Cherry tree of Martinique – Cerise Carré – Ceresa en Grossella.

De Acerola NIET verwarren met de Azarole (Crataegus azarolus).

Binnen de Malpighiaceae zijn meer families waarvan de vruchten Acerola worden genoemd.
o.a. M.coccifera L. de M.mexicana en de M.urens L.

De kersgrootte vruchten zijn iets geribd en worden 2 tot 3 cm groot, kleuren al rijpend van groen tot dieprood en hebben, eenmaal rijp, een zoetzure smaak. De onrijpe vruchten zijn zeer zuur en worden voornamelijk gebruikt voor de industrie. De rode schil is dun maar stevig,doorschijnend,glad en glanzend. De eivormige, bruinachtige, zaden zijn 7-10 mm lang en 5-7 mm breed. Meestal drie per vrucht .

Acerola is wijdverbreid in een gebied dat onder andere Texas, Mexico, Panama, Brazilië en Guatemala omvat, en er is aanplant in Jamaica en Hawaï. Er zijn sterke verschillen in de groeiwijze binnen het verspreidingsgebied, dus rankachtige struiken worden vaak gevonden in het noorden van Mexico en Texas, en kleine struiken in heel Mexico, Texas en Jamaica, terwijl grote struiken en kleine bomen meestal de boventoon voeren in het verspreidingsgebied. De soort wordt zelden gekweekt buiten zijn natuurlijke verspreidingsgebied. Deze soort groeit op verschillende locaties, van natte ravijnen en rivieroevers tot bermen en vochtige laaglandbossen, tot locaties op droge kalksteen en rotsachtige berghellingen. De locaties bevinden zich op hoogtes tussen zeeniveau en 1600 m. Momenteel is Brazilië de grootste producent van acerola.

De zure vruchten van de acerola behoren tot de vruchten met het hoogste gehalte aan vitamine C; 100 g vers sap bevat tot ca. 1000-1500 mg van de vitamine. Het verse vruchtvlees het dubbele.Vreemd genoeg daalt het vitamine C-gehalte naarmate het fruit rijpt. Het groene fruit bevat dan ook meer vitamine C dan het rode.

Vers Acerola-fruit kan rauw worden gegeten.Het sap wordt gemengd met andere, meestal zoetere, vruchtensappen. Het fruit kan niet vers geëxporteerd worden omdat het zo zacht en sappig is dat het direct na de oogst verwerkt moet worden. Daarom wordt de acerolakers veelal als voedingssupplement gebruikt.

De sappen worden gemaakt van de acerolakers en worden gepasteuriseerd of diepgevroren verkocht. Acerola-poeder, dat wordt verkregen via het sproeidroogproces, wordt ook aangeboden. Inmiddels is het zachtste proces, vriesdrogen, ingeburgerd. Het gebruik van sap, pulp, concentraat en poeder is populair als vitamineverrijking van andere vruchtensappen. als zuuradditief om het inherente aroma van ander fruit te versterken, voor de productie van ijs, jam en gelei.

In Japan worden de Acerolas,die diepgevroren uit andere landen worden aangevoerd, verwerkt tot een “wereld beroemde “limonade z.g. Nichirei Acerola Drink.

Aanvoer diepgevroren een jaarrond in de vorm van sappen,pulp en halffabrikaten .

Inmiddels ia er aanplant in de meeste tropische en sub-tropische landen .

Er is een sprankje hoop voor de Europeanen die dit fruit graag vers willen consumeren. De acerola groeit in Spanje namelijk in het wild en wordt zelfs verkocht. Het seizoen duurt echter maar van september tot oktober De acerola wordt onder andere geteeld in Tudela de Duero, el Bierzo, Oostelijk Andalusië en Palma de Mallorca. Ook Israël is inmiddels een belangrijke producent van de Acerola .

De verse acerola is 2 tot 5 dagen houdbaar bij 2° C en een RV van 90 %

Voedingswaarde per 100 gram vers product .
Energie 59 cal.
Water 90 g.
Eiwit 1.2 g.
Vezels 0,90 g.
Vet 0,18 g.
Koolhydraten 12 g.
Vit. A 650 µ
Vit. C 1,7 g. – tot 4,5 g.
Vit. B1 0,040 mg.
Vit. B2 65 mg.
Vit. B3 0,48 mg
Calcium 25 mg.
IJzer 1.10 mg.

Rassen :
Florida Sweet ,
Nr. 269-2 Brazil
B-17
Dwarf
Manoa Sweet
Beaumont, Haley , en Red Jumbo .

In het verleden werdt er onderscheid gemaakt tussen de wilde Acerola en de gekweekte Acerola op onderstam.Thans wordt de M.punicifolia gerekend tot de M.glabra.

Achacha

P1020950 Achacha-©
Achacha
( Garcinia humilis)

Nieuwjaars fruit”

Achacha (Garcinia humilis ) Clusiaceae

Nederlands: Achacha
Frans: Achacha,Bois-l’onguent, Abricotier bâtard.
Duits : Achacha
Engels : Achacha, Honey kiss, Bolivian magosteen
Spaans : Achacha
Italiaans : Achacha
Portugees: Achachairú , Achacha

De Achacha is inheems in een groot gebied van Bolivia en het tropisch deel van de Amazone en de Caribbean . Wanneer in 1542 de eerste beschrijvingen van deze vrucht wordt gemaakt is de vrucht kleiner dan nu en heeft ook een grotere pit (steen) . De bewoners van het regenwoud waren toen al bezig met de selectie van bomen met grote vruchten . Hierdoor en de latere veredelings-technieken hebben de Achacha zijn huidige vorm en kleinere pit ,soms twee pitten , gegeven.

Inmiddels wordt de Achacha in diverse landen geteeld voor export naar Europa , waaronder Australië en Guatemala . Op kleine schaal is er aanplant in Indonesië , Florida en op enkele eilanden in de Cariben .

Als “ Nieuwjaarsfruit “ wordt de Achacha aangeprezen in Australië , North Queensland, hier komt ook het grootste volume fruit voor Europa vandaan .

De vruchten zijn oranje kleurig , ovaalvormig en 5 tot 7 cm lang met een diameter van ca. 4 cm .Het vruchtvlees is fris van smaak met een goede balans tussen zoet en kruidig ,heerlijk en verfrissend. Het vruchtvlees lijkt op het vruchtvlees van de Mangistan, een fruitsoort die plantkundig familie is van de Achacha . Ook de minderbekende Bakuri en Bakapuri zijn duidelijk herkenbaar als familie van de Achacha . Wellicht zijn deze vruchten ook geschikt voor de Europeesche markt.

Het gebruik door de consument is vers eten zo uit de schil. Het vruchtvlees verwerken in een fruitsalade .Maak een sorbet of smoothee met het vruchtvlees .Zelfs de schil is te gebruiken bij het maken van een dorstlessende drank . Na enkele uren in de diepvries is het vruchtvlees een heerlijke toevoeging aan een warm dessert .

In het Amazonegebied worden zowel de pitten als de schil gebruikt voor medicinale doeleinde .

Voedingswaarde :
Het is rijk aan antioxidanten, met name vitamine C, en andere voedingsstoffen zoals  foliumzuur, riboflavine ,kalium,en
bèta caroteen.

In de schil zit arginine een aminozuur

P1040443-©

Aanvoer:
Australië: januari tot begin april
Caribbean eilanden : april tot juni
Guatemala : mei tot begin augustus
Midden Amerika : juni tot begin september

De Achacha moet eetrijp geoogst worden omdat deze na de pluk niet meer narijpt . Het fruit is wel zes weken te bewaren bij een optimale temperatuur van 13° tot 15 ° C . De R.V. op 90% en in het donker .

Sinds 2003 en 2009 is er in de internationale naamgeving van planten , de nomenclatuur ,het een en ander veranderd .Zodat het kan voorkomen de Achacha onder verschillende botanische namen beschreven staat . Onder andere terug te vinden bij de familie van de Guttiferae en onder het geslacht Rheedia . Het geslacht Garcinia kent meer dan 50 verschillende ondersoorten waarvan er een aantal nauwelijks van elkaar zijn te onderscheiden.

Aki

Annona

Unicode
Cherimoya  of Annona genoemd

Is het plantengeslacht met 100 tot 150 verschillende varieteiten.

De belangrijkste eetbare en verhandelde soorten in Nederland zijn o.a.

Cherimoya , Suikerappel , Zuurzak , Atemoya en Custardappel.

Arbutus


Aardbeiboom (Arbutus unedo) Ericaceae
Nederlands: Arbutus ,Arbutus bes , Bergaardbei,
Frans: Arbousier, Arbousier commun , Fraise en abre ,
Duits: Erdbeerbaum, Westlicher Erdbeerbaum, Meerkirsche, Hagapfel. Engels: Strawberry tree, Cane apple , Dogwood
Italiaans : Corbezzolo
Portugal: Madrones , Medronheiro-comum
Spaans : Madroñero , Arbusto , arblolillo.

Een bijzondere en minder bekende vrucht in Nederland en toch al vele eeuwen aanwezig in Europa. Het is echt fruit voor specialisten .

Het geslacht Arbutus omvat een twaalftal soorten waarvan een viertal in het Middellandse Zeegebied: A. canariensis Veill, beperkt tot de Canarische Eilanden, A. pavarii, Pampanini, in het kustgebied van Cyrena, A. andrachne L. uit het oostelijke Middellandse Zeegebied, en A. unedo L.De belangrijkste van deze is de Arbutes unedo .

Naast zuid Ierland ,Frankrijk en Portugal komt de Arbutus voor in alle landen aan de Middellandsezee en Adriatische zee .

Maar ook in China ,California en in enkele landen in Zuid Amerika wordt de arbutus geteelt. De oude Grieken en Romijnen maakt van de Arbutus al wijn en likeur

De bekende Romijnse dichter Ovidius ( 43 v.Chr. – 17 n.Chr) Beschrijft in zijn Metamorfosen , “The Golden Age “ , al over de smakelijke vruchten van de aardbeiboom .

Pas in 1762 is het de Franse botanicus J.Quer (1695 – 1764) die de boom en vruchten heeft beschreven .

De vruchten van deze 1,5 tot 9 mtr. hoge struik of boom zijn ongeveer 2 tot 3 cm in doorsnee, groeien in groepjes bijeen aan het einde van de takken en lijken, ondanks de naam van de boom, meer op een lychee dan op een aardbei; ze hebben een harde, knobbelige schil. De kleur van die schil is aanvankelijk geel en verkleurt tijdens het rijpen tot oranjebruin. De vrucht bevat meerdere kleine bruine hoekige zaden .

Het vruchtvlees is geel, zoetzuur van smaak en een wisselend aroma. Door veredeling wordt gewerkt aan een betere innerlijke kwaliteit . Rijpe vruchten ruiken licht naar anijs .

Hoewel het een ietwat korrelige schil heeft, heeft het fruit zelf, wanneer het volledig rijp is, de textuur van een weelderig tropisch fruit en een delicate, aangename smaak. Voor mensen met gevoelige smaakpapillen is dit een vrucht waarvan je kunt genieten als je ze in gematigde hoeveelheden eet.

De vrucht gist aan de boom als hij eetrijp is, dus oppassen !

De oogst in Zuid Europa is in september- oktober. De bloei en oogst periode vallen samen ,waardoor de bloesem en rijpe vruchten samen aan de boom hangen .

Aanvoer vers: beperkt uit Zuid Europa eetrijpe vruchten opslaan bij 2 tot 4°C

en een RV van 85 tot 90 %. Afhankelijk van de rijpheid en varieteit 4 dagen houdbaar. Aanvoer diepgevroren een jaarrond .

Gebruik: Vers eten , of verwerken tot likeur, jam of compote.

Verwerkt in o.a. :

Likeur (in Zuid-Frankrijk).

Medronho (distillaat in Portugal)

Amaro di Corbezzolo ( honing op Sardinië )

Arbutushoning, zeldzaam en kostbaar, heeft lichte balsamico-eigenschappen. Het wordt voornamelijk geproduceerd op Sardinië en in Toscane.

Voedingswaarde per 100 gram vruchtvlees.

  • Energie 167 kcal
  • Suiker 33,7 g
  • Water 57,5 g
  • Vet 0,57 g
  • Eiwit 1,06 g
  • Calcium 111 mg
  • IJzer 0,92 mg
  • Fosfor 32,5 mg
  • Vit. B 70,9 mg
  • Vit B3 1,97 mg
  • Vit. C 185 ,3 mg

Naast de fruitproductie wordt de arbutus boom /struik ook gekweekt voor de siertuin .

Arbutus unedo L. wordt al lange tijd in de traditionele en populaire geneeskunde gebruikt als samentrekkend middel, diureticum, urinair antisepticum en meer recentelijk bij de therapie van hypertensie en diabetes.

Rassen :

  • Elfin King
  • Atlantica
  • Rubra
  • Compacra
  • Croomei
  • Hosaf
  • Oktoberfest
  • Quercifolia ,
  • Melita
  • Werner

Aronia

P1070872-BorderMaker

Aronia melanocarpa met zwarte bessen – Rosaceae
A.arbutifolia met rode bessen
A. prunifolia = hybride met paarse bessen.
Nederlands: Appelbes , Aronia ,Zwarte appelbes
Frans : Aronia , Aronie
Duits : Apfelbeeren, Kahle Apfelbeere
Engels: Chokeberries , aronia berries
Spaans : Aronia
Italiaans : Aronia

Superfood , Bushfood , Indianfruit , of verzamelfruit ?

Aronia , in Nederland Appelbes genoemt komt van oorsprong uit het oosten van NoordAmerika en Canada . De inheemse bevolking , door ons indianen genoemd , gebruikte de vruchten vers maar ook om te persen en samen met vet en repenvlees te drogen en te bewaren voor de winter of als voedsel voor op reis . Zij noemde deze voedsel voorraad “Pemmikan “ net als bij de gedroogde Cranberries .

De Europeesche kolonisten vonden deze vorm van voedsel bewaring ongeschikt en de smaak ranzig en bitter , aldus de geschiedschrijver .

Rond 1900 is het de Russische botanicus Ivan Vladimirovitch Michurin die de appelbes naar Rusland haalde daar verder mee gaat veredelen . Doordat de struiken zéér goed bestand zijn tegen vorst , tot wel – 30° C. is de appelbes geschikt voor een groot deel van Rusland en het voormalig oostblok . Pas in de jaren 50 van de vorige eeuw is er vanuit het vrije westen belangstelling voor de appelbes als eetbaar fruit . Door veredeling zijn er nu een aantal rassen die geschikt zijn voor verse consumptie en industriele verwerking .

De rijpe bessen zijn afhankelijk van de varieteit , rood tot donkerpaars en zijn ca. 12 mm in doorsnede . De bessen bevatten 4 tot 8 pitten en bevatten donkerrood sap.

Teeltgebieden van deze bes bevinden zich tegenwoordig naast Noord Amerika en Canada in Denemarken , Zweden ,Finland , Rusland, en Oost-Europa en in mindere mate in Duitsland en Nederland . De vereniging voor Bijzonder Fruit “Wrâldfrucht “ in Friesland , teelt en verwerkt de bessen in verschillende producten .

De rijpe appelbessen kunnen rauw van de struik worden gegeten, maar kunnen ook worden verwerkt. Ze zijn te vinden in wijn, jam, siroop, sap, thee, saus, voorgerechten, extracten, bier, ijs, snoep en tincturen. Je kunt ze heel goed mengen met ander fruit.

Verwerkt is het verkrijgbaar diepgevroren, gedroogde en poedervorm. De kleine besjes zitten boordevol vitamines en goede stoffen. De appelbes bevat zelfs anti-kankerverwekkende stoffen. Van de appelbes kan je dus zeer gezond snoepen!

In Rusland wordt de Appelbes op vrij grote schaal voor de vruchten gekweekt. In totaal zou het gaan om ruim 5000 ha met in hoofdzaak A. x prunifolia ‘Elata’ . Ook in Skandinavië, met name Finland en verder in voormalig Oost-Duitsland, staat de commerciële besproduktie in de belangstelling en werd er een aantal cultivars geselecteerd. De bessen worden verwerkt tot vruchtenwijn en jam. De smaak van de jam gelijkt op die van bramen. De bessen bevatten veel vitamine C. Men schrijft aan het sap van Aronia-bessen een bloeddrukverlagende werking toe. Ook kan er uit de bessen een rode kleurstof worden gewonnen, die zowel voor de levensmiddelen- als de textielindustrie interessant is.

Voedingswaarde van 100 g vers fruit

Calorieën: 1046kj – 250 kcal
Eiwit: 0.7 – 2 .30 g
Vet: 2.40 g
Koolhydraten: 54.90 g
Vezels: 16.9 g
Vitamine C: 7.25 – 98.75 mg
Vit . A 0,77 mg
Vit. B5 2.86 mg
Vit B6 1.14 mg
Natrium 0,43 – 1.2 mg
Kalium 135 – 679 mg
Calcium 11,9 – 116.7 mg
IJzer 0,93 mg
Magnesium 8,3 – 66.9 mg
Fosfor 23,9 – 95,6 mg

Enkele rassen :

Viking’

Een al veel gekweekte Finse cultivar, die door prof. Jakko Säkö werd geselecteerd uit Rusland geïmporteerd materiaal van de varieteit Elata . De plant wordt vooral gekweekt voor de grote zwartachtige vruchten en werd in Finland speciaal geselecteerd om de besteelt in Finland te bevorderen en minder afhankelijk te zijn van de import vande bessen uit Rusland.

‘Karhumäki’

Evenals de al meer bekender ‘ Viking’ is dit een Finse cultivar, die voor de bes – productie werd geselecteerd.

Verder nog : Nero , Serina ,Brilliant , Erecta ,Hugin ,Rubina , Autumn Magic.

In Europa is de verse aanvoer van augustes tot begin oktober . Diepgevroren vruchten worden als halffabrikaat opgeslagen tot de industrie deze verwerkt . Gedroogde bessen worden verwerkt in o.a. in Muesli en ontbijtgranen .

Bewaren van de verse rijpe bessen : ca. 10 dagen bij 3 – 5 ° C. RV 90%

Arracacha

Unicode

Arracacha  – ( Arracacia xanthorriza)

Ook bekend onder de namen
Racacha – apio criollo – zanahoria blanca – virraca – mandioquinha – batata baroa –

Van oorsprong komt de arracacha uit het Andes gebergte. De wortel lijkt qua vorm een kruising tussen de knolselderij en de peen. Het bladgroen op de wortel lijkt sterk op de bladpeterselie, donkergroen met ingesneden plat blad.
De knol/wortel is van binnen wit/crème, geel of paars van kleur.

Arracacha%20root%20x-section[1]-©
De wortel wordt niet rauw gegeten maar gekookt verwerkt. De smaak laat zich het beste omschrijven als een mix van Knolselderij, Wittekool en geroosterde kastanjes.

De gekookte wortels laten zich op dezelfde wijze verwerken als gekookte aardappelen.
Ook wordt er in de Andes chips van gemaakt en koekjes.
Verder is van de rauwe wortel een pulp te maken die weer verwerkt wordt tot meel en dan gekookt tot pap.  Afhankelijk van de kleur van de wortel  bevat deze carotine dat weer de basis voor Vitamine A.

Atemoya

Atemoya (Annona cherimola  x A. squamosa) Annonaceae  1196  X

ENGELS: Atemoya
FRANS: Atemoya
DUITS : Atemoya

OMSCHRIJVING: De atemoya is een relatief nieuwe kruising (de eerste vruchten werden in 1914 verkregen in Miami), waarvan de naam is samen gesteld uit de woorden ‘ate’, de oude Mexicaanse naam voor suikerappel, en ‘moya’, van cherimoya. De vruchten lijken veel op die van de cherimoya. Van de atemoya zijn inmiddels meer dan 20 cultivars (rassen) bekend. Het vruchtvlees is in het algemeen crèmekleurig en romig, de smaak zoet en aromatisch.

De teelt vindt plaats in gebieden met een mild tot subtropisch klimaat.

OORSPRONG: Verenigde Staten.

PRODUCTIELANDEN: Israel, Zuid-Afrika, Queensland, New South Wales, Florida, Filippijnen, Venezuela, Egypte.

AANVOERTIJDEN : Als cherimoya.

GEBRUIK: Als cherimoya.

HOUDBAARHEID Als cherimoya.

VOEDINGSWAARDE :  Per 100 g vruchtvlees: 94 kcal; 1,4 g eiwit; 50 mg vitamine C.

Awarra

Unicode

Awarra   of Aoearra (Astrocaryum vulgare) Arecaceae / 645 /700/983/1384/

ENGELS : Awarra
FRANS : Aoeara
DUITS: Awara

Ook onder namen bekend: als Tecuma, Aiara, Tecum, Murumuru, Cumari, Palmier tucaman en Vezelpalm Tucuma-do-Pará, Aouara.

OMSCHRIJVING: Een 3 tot 6 cm grote, min of meer ronde vrucht met een vuilbruine of vuiloranje schil. De vrucht heeft vrijwel geen vruchtvlees; nagenoeg onmiddellijk onder de schil bevindt zich de zeer grote, stenige pit.

OORSPRONG:
Zuid- Amerika. Amazone regenwoud.

PRODUKTIELANDEN:
De meeste Zuid-Amerikaanse landen.

AANVOERTIJDEN: november tot juni.

GEBRUIK: In de Zuid-Amerikaanse (Surinaamse) keuken wordt de schil gebruikt voor het geelkleuren van rijst.

De vrucht is rijk aan Vit. A  ca. 50 000 IE per 100 gram.

Uit de pit wordt zéér fijne olie gewonnen, die geschikt is voor medicinale toepassingen. In Brazilië worden de vruchten geperst voor de Bio Diesel productie o.a. door Amazon Oil Industry. Uit de koudgeperste olie wordt een crème (Seed Butter) gemaakt die als grondstof dient in cosmetica

Azarole

Azarole of Middellandse -Zeemispel     Rosaceae

  • Nederlands: Azarole , Azarooldoorn , Middellandse-zeemispel
  • Engels Azarole, Azerole, Mediterranean medlar .Naples Medlar.
  • Frans: Azarole, Azarolier, Azérolier, Épine d’Espagne.
  • Duits: Azarole, Weinapfel, Welsche Mispel, Napolitanische Mispel.Welsche Espel,
  • Italiaans : L’azzeruolo ,
  • Spaans : Acerolo

De Azarole is de vrucht van de Azarooldoorn. Verwand aan de Mispel, Aronia, Meidoorn en Appelbes .Binnen het geslacht Crataegus uit de rozenfamilie zijn er meer dan 250 soorten bekend.

Niet verwarren met Acerola (Malpighia glabra syn. M. uniflora) Malpighiaceae

Van oorsprong is de Azarole afkomstig uit het gebied Klein-Azië “denk hierbij aan het eiland Kreta in Griekenland . De oudste schriftelijke bronnen dateren uit het begin van onze jaartelling .

Hoewel de oude Grieken en Romeinen de Azarole al gebruikte voor toespijs en als medicijnen , duurde het nog tot 1641 voordat in Engeland de eerste vermeldingen waren , al weten we niet of de vruchten daar al eerder bekend waren . 1750 is het jaartal dat wordt vermeld in de Fruit en Kruiden boeken in Nederland , België en Duitsland o.a. in de Pomologia van Hermann knoop .

Inmiddels komt de Azarole voor in Zuid en Noord Afrika en in Noord en Zuid Anerika en Azië De landen rondom de Middellandsezee zijn voor Nederland en België de belangrijkste producenten.

De azarole is een kleine, appelvormige vrucht, 1 tot 3 cm in doorsnee. De schil kleurt bij het rijpen van bleekwit via geel naar rood. In het vruchtvlees bevindt zich een klein aantal pitten. Meestal een wat zure en wrange smaak.Bij volledige rijpheid milder van smaak met een vleugje zoet .

De azarole wordt in Zuid-Europa al lange tijd gekweekt vanwege zijn eetbare vruchten, maar raakte wat uit de gratie . Crateagus Azerolus groeit nog steeds in het wild in natuurreservaten in Libanon en Cyprus . Onder invloed van de “terug naar de natuur “ beweging is er weer extra aandacht voor deze vruchten in de keuken . Het gebruik is veelzijdige ,

Fruit – rauw of gekookt als taartvulling, vruchten conserven enz.Het fruit kan vers worden gegeten of gedroogd worden voor later gebruik, zoals we kennen van de gedroogde appels. In warme gematigde streken ontwikkelt de vrucht meer fruitsuikers en heeft een geurig suikerachtig vruchtvlees met een lichtfrisse smaak[. Het kan dan uit de hand worden gegeten.

In koelere zones, zoals in Nederland en Noord Duitsland ontwikkelt het fruit zich echter niet zo goed en kan het het beste worden gekookt of in conserven worden gebruikt. Het kruidige en aromatische sap wordt o.a. gebruikt voor het maken van wijn en voor siroop en voor het op smaak brengen van minder smakende sappen .

Ook drogen is gebruikelijk in o.a. Italië en Griekenland .

De vrucht is zeer variabel in grootte en kleur en heeft een diameter tot 30mm .

De vruchten en bloemen hebben een bloeddrukverlagend effect , volgens de natuurgeneeskunde en werken tevens als een direct en mild harttonicum.

Het duurt 5 tot 8 jaar voordat zaailingen van bomen vruchten geven hoewel geënte bomen in het derde jaar vaak al volop bloeien.

Aanvoer van juli t/m november uit o.a. Oekraine,Polen,Italië, Cyprus en Spanje .

Eetrijpe vruchten zijn ca. 14 dagen te bewaren bij 3° C. tot 5°C. Bij een RV van 85 tot 90%

Het aantal rassen is ca. 200 waaronder veel lokale varieteiten.

Enkele bekende variëteiten zijn o.a.

  • Julieta, een ras met rode vruchten en een aromatischegeur en smaak. De aanvoer is van augustus en september.
  • Fruta Blanco, met grote lichtgele vruchten met een aangenaam aroma.
  • Bianca d’Italia o moscatella.
  • White Italian.
  • Monstruoso et Orihuela.
  • Shamil, Zlat .

Voedingswaarde van 100 g vers fruit

  • Calorieën: 1046kj – 250 kcal
  • Eiwit: 0.7 – 2 .30 g
  • Vet: 2.40 g
  • Koolhydraten: 54.90 g
  • Vezels: 16.9 g
  • Vitamine C: 7.25 – 98.75 mg
  • Vit . A 0,77 mg
  • Vit. B5 2.86 mg
  • Vit B6 1.14 mg
  • Natrium 0,43 – 1.2 mg
  • Kalium 135 – 679 mg
  • Calcium 11,9 – 116.7 mg
  • IJzer 0,93 mg
  • Magnesium 8,3 – 66.9 mg
  • Fosfor 23,9 – 95,6 mg