Kruiden met een ‘S’ – ‘U’

Saffraan

Saffraan ( Crocus sativus L.)            Iridaceae
Arabisch : Za’farân
Chinees : Fan-Hung-Hua
Duits : Safran
Engels : Saffron
Frans : Safran
Italiaans : Zafferano
Japans : Safuran
Portugees : Açaffrão
Russisch : Shafran
Spaans : Azafrán
Zweeds : Saffran

Safloer

(Carthamus tinctorius)        Compositae
De olie uit de zaden wordt gebruikt als grondstof voor margarine en slasausen

Salie


Salie ( Salva officinalis L. ) Labiatae ( Lipbloemigen)
Arabisch : Mariyamiya
Chinees : Ching-Chieh
Duits : Salbei
Engels : Sage
Frans : Sauge
Italiaans : Salvia
Japans : Sêji
Portugees : Salva
Russisch : Shalfey
Spaans : Salvia
Zweeds : Salvia

In Nederland ook bekend onder de namen : Fransche thee,Salgie,Tuinsalie, Zelve , Savie en Lavendelbladsalie

Naast de hierboven beschreven gewone of echte salie zijn er nog : Rode Salie,Goudsalie,Lavendelsalie,Paarse salie en Driekleurige salie

Salie is een plant met een mooi grijs blad, dat zeer aromatisch is, dus wees zuinig.

De blaadjes zijn droog en vers te gebruiken; dit kruid smaakt heel goed bij vette vis- (paling) en vleessoorten (varkensvlees) en helpt de vetten te verteren.

Maar ook gesnipperd op kaas is het lekker; salie laat zich in gerechten heel goed met uien combineren.

Een ouderwetse drank maakt u door een paar blaadjes en wat suiker aan koken­de melk toe te voegen.

U kunt de blaadjes in het voorjaar en de zomer knippen; knip echter nóóit de stengel leeg.

Salie komt oorspronkeiijk uit de landen in de Balkan en rond de Middellandse Zee. Salie vindt men overal in Zuid Europa, tot op een hoogte van 8oo meter en is vaak te zien in de tuinen van de Provence Salie wordt nu overal gekweekt en komt zelden verwil­derd voor.

Sesam

( Sesamum indicum L.)          Pedaliacea

Arabisch : Simsim
Chinees: Hu-ma
Duits: Sesam
Engels : Sesame seed
Frans : Sésame
Italiaans : Sesamo
Japans : Goma
Portugees : Gergelim
Russisch : Kunzhut
Spaans : Ajonjolí
Zweeds : Sesam

Sumak

(Rhus coriaria syn coriora) Anacardiaceae

Tijm


Tijm( Thymus vulgaris L. )     Labiatae
Arabisch : Sa’tar
Chinees : Pai-Li-Hsiang
Duits : Thymian
Engels : Thyme
Frans : Thym
Italiaans : Timo
Japans : Taimu
Portugees : Tomilho
Russich : Tim’yan
Spaans : Tomillo
Zweeds : Timjan

Tijm wordt steeds populairder.Het gebruik van Tijm is op te delen in vier segmenten.

* Tijm voor in de keuken
* Tijm voor medische doeleinden
* Tijm voor het winnen van olie
* Tijm voor de cosmetische / farmeceutische industrie

Thymus vulgaris is een aromatische, altijd groen blijvende, bosssige halfheester. De plant wordt 20 tot 30 centimeter hoog. Thymus vulgaris wordt in het Nederlands Echte Tijm genoemd. De stengel van de plant is vierkant, groenbruin en wordt houtig in het tweede seizoen.

Aan de oude houtige plantendelen verschijnen elk voorjaar nieuwe groene opgaande takjes met kleine puntige, ovale en middelgroene blaadjes. De blaadjes zijn aan de rand naar onder gericht.

Thymus vulgaris, is een kleine, overblijvende,kruidachtige struik uit de munt familie,die afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied en Klein Azië

De Egyptenaren gebruikten het kruid als parfum of als grondstof voor het balsemen. Dioscorides, de Griekse arts ( 40 – 90 ) wiens werk tot ver in de Middeleeuwen een autoriteit was ,benadrukte de geneeskrachtige werking van tijm. De tijm die het meest in de keuken wordt gebruikt is de Tymus vulgaris ook bekend als de gewone tijm of echte tijm. In oude kruidboeken ook wel ‘riekaard’ of ‘roomse kwedel ‘ genoemd. De tijm is gewild om zijn , zoete ,licht bittere smaak en hoge concentraat aan thymol ( tijmolie ) ,deze olie is ontsmettend en slijmoplossend. Tijm was in het oude Griekenland een teken van moed en een takje ging mee op de kleding in de oorlog.

Tijm wordt nu verbouwd in de meeste landen met een subtropisch of gematigd klimaat.

Voor de AGF-handel zijn twee typen Tijm van belang, nl. de smalbladige Echte tijm (T.hymus vulgaris) en de Citroentijm (Thymus citriodorus).
Er zijn meer dan 350 variëteiten bekend, de meeste wilde soorten bezitten echter weinig aroma.
Door kruisingen zijn er inmiddels veelbelovende hybriden op de markt ,vraag uw kruiden leverancier. Tijm wordt ook gebruikt om haar medicinale eigenschappen, bijv. in het bekende hoestdrankje Tijmsiroop. De tijmolie is ontstekings remmend , slijmoplossend en antibacterieel.

Verse Tijm wordt aangeboden als plant/struikje in een pot en /of in bosjes meestal verpakt in zakjes.

Naast de verse tijm is dit kruid ook verkrijgbaar in gedroogde vorm of als poeder

Gebruik in de keuken:
Dit kruid wordt meegestoofd bij wortelgerechten en bij prei.
Tijm heeft een sterk aromatische geur.
Tijm past ook bij varkens- en schapenvlees, kipgerechten, ragoûts van wild en gevogelte, in auberginegerechten, kruidige soepen, kaas- en eiergerechten. Gebruik in marinades voor stoofvlees.
Ook onmisbaar in een klassiek “Bouquet Garni “ dat is een kruidenbuiltje van mimimaal peterselie ,laurier en takjes tijm.

Er zijn meer dan 350 soorten tijm bekend, waarvan de meeste inheems zijn in het Middellandse Zeegebied. Verder zijn er nog talloze kruisingen tussen deze soorten en evenzovele variaties ,waardoor ze bijzonder moeilijk in te delen zijn. Maar we doen hieronder een poging.

Enkele van de honderden varieteiten die in de keuken worden gebruikt:
Echte Tijm (Thymus vulgaris )
Citroen tijm ( T. citriodorus )
Karwijtijm ( T.herba-barona )
Kruiptijm ( T.serpyllum var. Pink Chintz )
Spaanse oregano ( T.capitatus)
Bonte tijm ( T. capitatus var. Golden Queen )
Sinaasappeltijm ( T. capitatus var. Fragrantissimus )
Citroentijm ( T. sp. Var. Lemon Mist )
Za’atar ( Thymbra spicata )
Wilde tijm ( T. serpyllum )

Voedingswaarde per 100 gram
Energie 423 Kj ( 101 kcal )
Vet 1.68 g
Koolhydraten 24,45 g
Eiwit 5,56 g
Kalium 6 09 mg

Industrieel gebruik o.a: Hoestsiroop. Liquer , verwerkt in zoetwaren , grondstof voor de parfumindustrie.

Tuinmelde

( Atriplex hortensis var. rubra ) Ganzenvoetachtigen

Chenopodiaceae
ENGELS:
Orache, mountain spinach
FRANS: Arroche
DUITS:  Gartenrnelde

OMSCHRIJVING: Snelgroeiende, eenjarige bladgroente met gele, groene, rode of bonte bladeren die aan de onderzijde bedekt zijn met een poederachtige stof. Het jonge blad wordt bij de grond afgesneden; het oudere wordt geplukt.

OORSPRONG:           Zuidoost-Europa, Kaukasus, Centraal Azië

PRODUKTIE: Midden- en Zuid-Europa.

AANVOER:    Mei tot oktober; bij teelt onder glas ook voor of na deze periode.

GEBRUIK:     Blad goed wassen om het bladpoeder te ver­wijderen. Rauw in salades, koken als spinazie, ver­werken in groentesoep.

HOUDBAARHEID: Een paar dagen bij’2-5 ‘C (koelkast).

VOEDINGSWAARDE: Per 100 gr.
84 kj/2o kcal;
2 g koolhydraten; 2 g eiwit; 0, 3 g Vet; 70 mg calcium;
4 mg ijzer; 3 mg vitamine A;  30 mg vitamine C.

Rassen:
Gele melde
Het meest aan­geboden ras, met vrij grote, geelgroene bladeren, dat in de zomer snel in het zaad schiet. Ook dan echter kanhet blad nog gegeten worden.
Groene melde Een ras met groene tot donkergroene, pijlvormige bladeren.
Rode melde Roodbladig ras, met een iets tragere groei dan de gele en de groene melde.
Bonte melde Een weinig bekend ras, dat zelden aan de markt is en opvalt door het bontgekleurde blad.