Algemeen
Citroen Citrus limon L. Rutaceae
Nederlands, Citroen
Frans , Citron
Duits , Zitrone
Engels , Lemon
Spaans , Limón , Limonero
Italiaans, Limone
De Citroen is een ronde tot langwerpige vrucht, vaak uitlopend in een spits ‘neusje’. De meestal, dikke schil is bleekgeel tot diepgeel van kleur, het vruchtvlees is sappig en aromatisch zuur. Het determineren van de rassen is lastig , vooral omdat dezelfde rassen vaak in verschillende climaten worden geteeld,en daardoor vaak uiterlijke verschillen tonen . De citroen niet verwarren met lime of cedraat , hierover een andere keer . De citroen groeit als een kleine tot middelgrote, groenblijvende boom.
Als herkomstlanden moet worden aangenomen dat India, Myanmar en China de bakermat van de citroen zijn . Het zijn de afbeeldingen op aardewerk ,gevonden in India ,die aantoont dat de citroen al 1000 jaar voor onze jaartelling hier bekend was . Wetenschappelijk onderzoek heeft recent aangetoont dat de citroen een hybride is van cedraat x bitter orange .
Rond het jaar 200 is de eerste aanplant van de citroen in het oude Rome .Pas tussen 1000 en 1150 is er verdere verspreiding in het Middenlandse-Zee gebied en de Arabische wereld .
De citroen werd later in 1493 geïntroduceerd in Amerika toen Christopher Columbus tijdens zijn reizen citroenzaad naar Hispaniola bracht. Spaanse verovering in de hele Nieuwe Wereld hielp bij het verspreiden van citroenzaden. Het werd voornamelijk gebruikt als sierplant en voor medicijnen. In de 19e eeuw werden in toenemende mate citroenen geplant in Florida en Californië.
Citroenbomen bloeien het hele jaar door en hebben dan ook het hele jaar door oogstrijpe vruchten.
Citroenen zijn rijk aan vitaminen. De scheurbuik de aandoening als gevolg van vitaminetekort kwam vooral voor bij zeevarenden tijdens lange zeereizen. Al in de 17e eeuw merkten artsen op dat het eten van citrusvruchten leidde tot een snel herstel. Vitaminen waren nog niet bekend, de helende werking van de citroenen wel.
Gebruik door consument.
Sap, IJs , longdrinks , Smoothee , Cosmetica , medicijnen ,bleekmiddel enz .
Voedingswaarde per 100 gram
Energie 121 kJ (29 kcal)
Koolhydraten 9,32 g
Vet 0,3 g
Eiwit 1,1 g
Niacine (vit. B3) 0,1 mg
Pantotheenzuur (B5) 0,19 mg
Vitamine B6 0,08 mg
Foliumzuur (vit. B9) 11 mg
Choline 5,1 mg
Vitamine C 53 mg
Calcium 26 mg
IJzer 0,6 mg
Magnesium 8 mg
Mangaan 0.03 mg
Fosfor 16 mg
Kalium 138 mg
Zink 0.06 mg
Opslag
Afhankelijk van ras,rijpheid en regio :
Citroenen geel tussen 10° en 11° C met RV 85 tot 90 % 1 tot 3 maanden
Citroenen groen tussen 12°en 14° C met RV 85 tot 90% 3 tot 6 weken
Aanvoer
Jaarrond aanvoer globaal uit :
Europa en Noord Afrika afhankelijk van het ras een jaarrond.
Zuid Afrika mei tot december
Zuid Amerika juni tot november
Industriële verwerking.
Het sap is de grondstof is sappen , gebak , IJs. maar ook in limonades en zoetwaren.
Uit de schil van de citroen wordt door persing of stoomdestillatie een etherische olie gewonnen die veel gebruikt wordt in medicijnen ,cosmetica , en schoonmaakmiddelen ,
Rasbeschrijvingen.
Het aantal rassen die commercieel van belang zijn is wereldwijd ca. 100 tal.
Primofiori: Een van de oudste rassen in Italië samen met Limoni , Bianchetti en Verdelli welke groeitype zijn .
Femminello : In Italie is dat ca. 75% van de totale citroenen teelt. Binnen de het ras Femminello zijn er ook nog verschillende selecties of typen ,waarbij het onderscheid in vorm,kleur of smaak te vinden is. Met namen als “Femminello Siracusano 2KR “en “Femminello St. Teresa.”
Eureka, Een Amerikaans ras, ook wel bekend als ‘Four Seasons’ (Quatre Saisons) de vruchten zijn eivormig tot langgerekt ovaal, hebben een gladde, heldergele schil en bevatten weinig of geen pitten. Geur en smaak zijn zeer sterk .
Verna (Berna) Een nogal bolle, langwerpige citroen met een diepgele kleur en vooral verbouwd in Spanje. De vrucht is pitloos en sappig en is relatief zoet van smaak. Aanvoer tussen februari en augustus.
De cultivars in Italië zijn o.a. Adamo, Zagara Bianca , Favale en Lemox®
De cultivars Realen, Genova, Interdonato, Bearss, en Lamas worden voornamelijk verbouwd in het Middellandse-Zeegebied .
De cultivars Avon, Bonnie Brae , Harney, Villafranca , Meyer en Ponderose komen voornamelijk uit de USA
Eureka
Is een Amerikaans ras en wordt alleen aangevoerd in Europa als de Europese produktie te klein is. De wat langgerekte eivormige Citroenen hebben een heldergele en gladde schil; het vruchtvlees is sterk van smaak, geur en pitarm.
Femminello
Is een vrijwel ronde Citroen met een ‘neusje’; het aromatische vruchtvlees is groen/geel en pitarm. Aanvoer uit Spanje en Italië het jaar rond.
Hermosa
Is een wat eivormige vrucht, diepgeel van kleur met een klein ‘neusje’; het vruchtvlees is pitarm, lichtgeel van kleur en goed van geur en smaak.
Aanvoer uit Spanje, mei-oktober.
Limoni
Is de vrucht van de vertraagde bloei van het ras Primofiori. De vruchten zijn wat kleiner dan die van de eerste bloei.
Aanvoer december-mei.
Lisbon
Is een ovale of ronde Citroen met een ‘neusje’. De schil is donkergeel, het vruchtvlees sappig en aromatisch. Deze Citroen wordt vooral in de Verenigde Staten geteeld.
Meyer Citroen
( Citrus x meyeri)
Ook bekend onder de namen: Improved Meyer, Valley Lemon.
Er is enige onduidelijkheid over het ontstaan van deze “half-citroen”. In ieder geval is het een hybride, ontstaan uit Sinaasappel of Mandarijn X Citroen. Het is Frank N.Meyer die in 1908 de boom importeerde vanuit China. Als plantonderzoeker voor het U.S. Department of Agriculture ontdekte hij deze als potplant in de regio Peking. De afwijkende boom-en vruchtvorm trok zijn aandacht. Hoewel de bladvorm gelijk is aan de standaard citroen zijn de vruchten duidelijk anders van vorm.
De vruchten zijn bolrond van vorm, donkergeel van schil die betrekkelijk makkelijk is te verwijderen .De schil is eetbaar, het vruchtvlees is soms lichtoranje van kleur en minder zuur dan de standaard citroenen, rijk aan mild aromatisch sap. De Meyer citroen bevat enkele tot veel pitten. De vruchten voelen soepel aan. De kenmerkende uitstulping of nippel ontbreekt meestal bij de Meyer citroen.
De boom is bestand tegen matige vorst. De oorspronkelijke Meyer is in de Subtropen van de USA een populaire boom die in menige particuliere tuin is te vinden . Wanneer in 1940 een citrus virus(CTV) de commerciële citrus aanplant dreigt te verwoesten, neemt de overheid een drastisch besluit en laat alle citrus bomen uit de particulieren tuinen verwijderen.
Tot dat in 1950 een virusvrije Meyer wordt geteeld door de in California gevestigde boomtelers van “Four Wind Grower “. Wanneer de Universiteit van California een certificaat van virusvrij afgeeft komt de nieuwe Meyer op de markt als “Improved Meyer “.
Doordat de vruchten kwetsbaarder zijn dan de standaard citroenen is er maar beperkte export naar Europa. In de citrus gebieden van USA is het voornamelijk een boom met vruchten voor eigen gebruik.
In California en Arizona is de oogst in september – oktober en in mei – juli
In Guatemala heet de Meyer: Maya Meyer Lemon.
Een korte omschrijving van de producent en exporteur
Frutesa, Frutas Tropicale de Guatemala S.A.
Het is een mollige vrucht, heeft een gladde huid, dunne schil, heerlijk is geparfumeerd, heeft een mooie donkere gele kleur en een geurige eetbare schil, de Maya Meyer Lemon heeft een zoetere, minder zure smaak dan de meer voorkomende Eureka of Verna citroen.
De Maya Meyer Lemon heeft dubbel zoveel sap dan de concurrenten.
De Meyer Lemon wordt nu geteeld in Guatemala, Midden-Amerika, het is de eerste en enige grote commerciële productie van het fruit in dit land. Omdat Guatemala ligt in het hart van de oude Mayacultuur, en omdat de citroen een belangrijk onderdeel is van de moderne Mayacultuur, worden de Guatemalteekse Meyer citroenen geïdentificeerd als Maya Meyer Lemon. Het hoofdseizoen is van november tot en met maart, maar omdat de productie wordt gediversifieerd in klimaat en hoogte, zijn de vruchten het grootste deel van het jaar beschikbaar, zij het tegen uiteenlopende prijzen.
Meer info : www.frutesa.com
Mini Citroen uit India
Mini Citroen , vol sap en pitten
Primofiori
Deze over het algemeen ovale Citroen is geel van kleur met soms een spoortje groen. Het vruchtvlees is sappig en is de vroegste Citroen uit het Spaanse en Italiaanse assortiment.
Aanvoer uit Italië en Spanje, september-april.
Bergamot Citroen
Bergamotcitroen ( Citrus bergamia )Vrucht met het uiterlijk van een kleine, ronde, groengele citroen, een zeer olierijke schil en oneetbaar, zeer zuur vruchtvlees. Maar met een ongekend heerlijk aroma . Uit de schil wordt olie geperst, als grondstof o.a. voor eau de cologne; de vrucht wordt wel gekonfijt en in mosterdsiroop verwerkt . De olie is ook als toevoeging aan thee zeer gewild .
Speciale
Speciale c.q. Speciali:
Deze helgele, langgerekte vrucht heeft een duidelijke ‘neus’ en een dunne schil. Doordat deze Citroen dubbel zoveel sap bevat als andere citroenrassen, is het vruchtvlees hard.
Aanvoer uit Italië en Spanje, september–december.
Verna
Is een pitloze, sappige, vrij ‘zoete’ Citroen, met een bolle langwerpige vorm en een diepgele kleur.
Aanvoer hoofdzakelijk uit Spanje, februari-augustus.
Zoete Citroen uit Marokko
Yuzu
Yuzu ( Citrus junos ) In de citrus teelt wordt de Yuzu als onderstam veel gebruikt . De vruchten zijn , 5,5 tot 7,5 cm rond tot rondovaal. geel van kleur met wat groene vlekjes die bij volledige rijpheid verdwijnen . De smaak is van het aromatische sap is friszoet met soms wat bittere tonen . De Yuzu wordt in Japan op veel verschillende manieren gebruikt , o.a. Yuzu azijn , Yuzu thee , Yuzu marmelade , en als vulling bij vis gerechten . Ook pudding waarin Yuzu met honing is verwerkt .
Cedraat
Cedraat ,Cedercitroen of Etrog ( Citrus medica ) Deze citrusvrucht heeft het model van de citroen maar dan twee tot drie maal zo groot. Het vruchtvlees is geel , zuur en zit vol pitten . De drie tot vijf cm dikke schil is moeilijk van het vruchtvlees los te maken . De gekonfijte schil is beter bekend als Sukade . Verder is de Etrog een onderdeel van het Joodse Loofhutten feest .
Gevingerde Citroen of Bhuda’s hand
Gevingerde citroen ( Citrus medica var. Sarcoclactylus) Bhuda’s hand
Langgerekte vrucht met vingervormig vergroeide schil; in de aanhangsels bevindt zich vrijwel geen vruchtvlees. De geur is zeer sterk. Verwant aan cedraat.