Fenegriek
( Trigonella foenum-greacum L. ) Leguminosae
Arabisch: Hulba
Chinees : K’-Tou
Duits: Bockshornklee
Engels : Fenugreek
Frans: Fenugrec
Italiaans: Fieno Greco
Portugees : Alforva
Russisch: Pazhitnik
Spaans: Alholva
Zweeds: Bockshornklöver
Foeli
Thai : Dorg Junn
Galangawortel
(Alpinia galanga syn. Languas galanga) Zingiberaceae
Ook bekend als : Galanga – Siamese gember-Grote Galangawortel
Chinees : Liang-tiang
Indonesie: Laos
Thai: Kha
ENGELS: Greater galangal
FRANS: Souchet long, souchet odorant
DUITS: Galangawurzel, Galgantwurzel
OMSCHRIJVING: Geelwitte of lichtrode wortelstokken met roodachtige
zijspruiten en met, in rauwe toestand, een zeer hete en scherpe smaak.
OORSPRONG: Zuidoost-Azie
PRODUKTIE: Geheel tropisch Azië.
AANVOER: Vrijwel het gehele jaar.
GEBRUIK: De wortel koken en verwerken in rijsttafelgerechten.
In heel Azie wordt de wortel gebruikt om de maaltijd meer smaak te geven,
Ook als medicijn bij spijsverteringsproblemen en winderigheid een probaat
middel.Een aftreksel van de wortel helpt beslist bij braakneiging en
ademhalings problemen.
HOUDBAARHEID: In een plastic zak in de koelkast enkele weken.
INDUSTRIËLE VERWERKING: Drogen en vermalen tot poeder.
Geelwortel
(Curcuma longa L.) Zingiberaceae
Arabisch: Kurkum
Chinees: Yü-Chin
Duits : Kurkuma-Gelbwurzel
Engels: Turmeric,curcuma
Frans: Curcuma, safran des Indes,terre-mérite
Italiaans: Curcuma
Japans: Ukon
Portugees: Açafrào-da- India
Russisch: Zholty Imbir’
Spaans: Cúrcuma
Zweeds : Gurkmeja
Ook bekend als:
Kurkuma – Koenjit – Kunyit – Turmeric – Yellow ginger –
Kamin –
PRODUKTIELANDEN:
De Geelwortel is afkomstig uit Zuid India en Maleisië. Maar wordt
inmiddels in de meeste tropische landen gekweekt.
GEBRUIK:
De Geelwortel heeft een duidelijke plaats in de wereldkeuken Ingenomen.
De gemalen wortels zijn de basis van het kruiden mengsel, kerrie.
De jonge scheuten van de plant kan rauw maar ook gekookt als groente gegeten worden.
De smaak is kruidig, en scherp tot licht bitter.
AANVOERTIJDEN: Jaarrond aanvoer
KORTE BEWARING: Bewaren bij 5° C. en RV. 85%
VOEDINGSWAARDE: Per 100 g gedroogd produkt:
I444 kJ/345 kcal; 4,0 gr. eiwit; 5, 0 g vet; 71 g koolhydraten;
150 mg calcium; 18,0 mg ijzer; 0,05 mg vitamine A.
INDUSTRIËLE VERWERKING: In poedervorm als bestanddeel van kerrie en voor het kleuren van o. a. piccalilly en bepaalde mosterdsoorten.
Gember
( Zingiber officinale Rosc.) Zingiberaceae
Arabisch: Zanjabîl
Chinees : Chiang
Duits: Ingwer
Engels: Ginger
Frans: Gingembre
Italiaans: Zenzero
Japans: Shôga
Portugees: Gengibre
Russisch: Imbir
Spaans: Jengibre
Zweeds: Ingefãra
In Indonesie: Djahé en in Suriname Gingja
Uiterlijk:
Gember heeft een langwerpige, vertakte wortelstok, die van buiten lichtbruin is met een lichte metaalglans, terwiji hij van binnen lichtgeel van kleur is met een beetje blauw. Op de buitenkant zijn de knoppen waar gember uit kan lopen zichtbaar. De wortelstok is soms vezelig. Naast de verse gember wordt geconfijte gember en gemberpoeder verkocht.
Gebruik:
De verse of gedroogde en vermalen wortelstok is een zeer belangrijk specerij, dat ook in Kerry gebruikt wordt. Het wordt ook gebruikt voor de productie van wijn en bier. Verse gember is zachter van smaak, dan gedroogde gember. Het is zeer belangrijk als medicijn in zeer vele culturen. Cemberstroop is lekker in ijs en toetjes, of gewoon als frisdrank aanmaken met water.
Herkomst:
Gember is een van de oudste specerijen, en het werd al ver voor Christus in India verbouwd. Het was in de eerste eeuw na Christus al bekend in het oude Rome. In de dertiende eeuw kwam de handel van gember op gang, die net zo belangrijk werd als de handel in peper.
Teelt:
De plant wordt ongeveer 50 em hoog. De scheuten dragen smalle bladeren. Als de gember bloeit (gebeurt niet in alle landen), dan vormt hij bloeiwijzen die direct uit de wortelstok groeien. De gember kan onder zeer verschillende omstandigheden worden gekweekt in de tropen. Gember heeft wel graag een korte droge periode. Liefst onder hoge temperatures. De beste gronden zijn lemige gronden met een hoog humusgehalte. Gember wordt altijd vegetatief vermeerderd uit de wortelstok. Kan ook in de vensterbank groeien.
Algemene koopinfo:
Gember is het hele jaar vers in Nederland verkrijgbaar, ingevoerd uit verschillende tropische landen als China,Australië India, Taiwan, Brazilië, Sri Lanka en Fiji. Verse gember moet mollig en vlezig aanvoelen, niet rimpelig zijn zonder schimmelaantasting. Van binnen moet de wortelstok niet al te vezelig zijn.
Gemalen gember wordt vaak van kwalitatief mindere gember gemaakt. Gemalen gember verliest snel zijn aroma.
Gekonfijte gember is verse gember die bewaard is in suikersiroop.
De best geconserveerde gember heet stemgember. Hiervoor worden uitsluitend de jonge puntjes van de wortelknol gebruikt.
VERSE GEMBER: GEVOELIG VOOR UITDROGEN Verse gember is gevoelig voor uitdrogen. Bij een temperatuur van circa 12 C en een relatieve vochtigheid van 70% zijn de wortels tot 6 maanden te bewaren. De relatieve vochtig heid mag niet hoger zijn omdat er kans bestaat op aantastingdoor schimmels. Het is aan te raden om de wortels te verpakken in pvc-folie tegen uitdrogen. De consument kan gemberwortel zo’n 2 tot 3 weken bewaren in de koelkast, mits verpakt in een plastic zakje. Geschilde wortels kunnen in droge sherry in een gesloten pot in de koelkast worden bewaard. Op deze manier blijven de wortels wel 3 weken vers en sappig.
EIWITSPLITSENDE STOF Verse gember bevat een eiwitsplitsende stof, het zogenaamde zingibaine. Vlees bereid met verse gember wordt malser. De stof heeft het zelfde effect als de eiwitsplitsende stoffen in ananas, kiwi en papaya. In gelatinegerechten en bavaroises moet geen verse gember worden gebruikt. Verse gember bevat daarnaast een grote hoeveelheid etherische oliën en harsen. Deze bestanddelen zorgen voor de typische smaak en geur van gember. Daarnaast hebben deze stoffen een gunstige invloed op de spijsvertering. Na het eten van gerechten met gember verspreidt zich een aangenaam warm gevoel door het lichaam.
Honingkruid
(Stevia rebaudiana syn. Eupatorium rebaudianum bertoni) Compositae
Door Antonio Bertoni ontdekt in Zuid Amerika en officieel beschreven in 1887 is het Honingkruid een echte ontdekking te noemen. De plant doet z’n naam eer aan ,de bladeren bevatten een zoet stof die 250 tot 300 maal zoeter is dan biet-of riet suiker. De Guarani indianen gebruikte dit kruid om hun dranken en geneesmiddelen te zoeten . In Brazilie wordt de plant aanbevolen als zoetstof voor diabetici.In Japan en Amerika zijn onderzoeken gestart om de veiligheid voor diabetici, bij het gebruik van Honingkruid, te onderzoeken.
In sommige AGF speciaalzaken te koop.
Hop
Moraceae (Humulus lupulus)
ENGELS: Hops
FRANS: Houblon
DUITS: Hopfen
OMSCHRIJVING:Dunne, bleekwitte scheuten die in het voorjaar ontspruiten uit de ondergrondse wortels van de hopplant. Ze worden doorgaans los of in bosjes aangeboden.
OORSPRONG: Gematigde gebieden van Europa, Azië en Amerika.
PRODUKTIE: België,West Duitsland, Frankrijk, Engeland.
AANVOER: Van december tot begin april uit de klimlaatcel; vanaf eind maart uit de volle grond. Van de vollegrondsoogst worden de scheuten spoedig te lang en te groen.
GEBRUIK: Rauw eten, bijvoorbeeld in gemengde salades, of koken als stengelgroente.
HOUDBAARHEID: Zeer beperkt.
Hysop
( Hyssopus officinalis ) Labiaceae
Syn. Hyssop,Yssop,Paddekruid,Yisope,Ispe
(De Hyssop die in de Bijbel wordt genoemd is de Syrische majoraan (Origanum maru))
Dit Kruid is te gebruiken bij de bereiding van vette vlees- en vissoorten: het helpt bij de spijsvertering. Kook de blaadjes niet mee, daar ze dan hun aroma verliezen.
Wanneer u thee zet van de blaadjes, krijgt u een gorgeldrank die verzachtend werkt bij keelaandoeningen.
De blaadjes, maar ook bloemen, zijn te gebruiken in salades en soepen. Strooi eens wat van die mooie blauwe bloempjes op een vruchtensalade.
Knip de afzonderlijke blaadjes of de stengeltoppen met of zonder bloemen.
Hysop is waarschijnlijk uit Klein-Azië afkomstig en kan men in het gehele gebied rondom de Middellandse Zee op zonnige, kalkhoudende rotsen aantreffen.Het aroma van hysop doet denken aan kamfer en munt.Het donkergroene blad is sterker van smaak,vaak wat bitter.
Door de monnikken reeds in de vroege Middeleeuwen over de Alpen gebracht, is het thans een plant die algemene bekendheid geniet.
Hysop is eenvoudig te telen. De plant gedijt het beste in niet al te zware grond en moet bij voorkeur op een zonnige plaats uitgezaaid worden.
Men gebruikt met mate de blaadjes en jonge stengels bij de bereiding van vis en vleesgerechten, sauzen en soepen. Voorts heeft hysop de eigenschap (maag)versterkend te werken en darmstoornissen tegen te gaan en de luchtwegen bij zware verkoudheden en nervositeit te verruimen. Bovendien wordt hysop gebruikt bij de bereiding van bepaalde dranken ( o.a. kruidenlikeur ).