Vanille

( Vanilla planifolia Andr. )  Orchidaceae Arabisch : Wanila Chinees : Hsiang- Ts-ao Duits : Vanille Engels : Vanilla Frans : Vanille Italiaans : Vaniglia Japans : Banira Portugees : Baunilha Russisch : Vanil’ Spaans : Vainilla Zweeds : Vanilj

Venkel

Zaad ( Foeniculum vulgare Mill. )           Umbelliferae Arabisch : Shamâr Chinees : Hui-Hsiang Duits : Fenchel Engels : Fennel seed Frans : Fenouil Italiaans : Finocchio Japans : Uikyô Portugees: Funcho Russisch : Fyenkhel’ Spaans : Hinojo Zweeds : Fänkal  Ook bekend als   Bronzen Venkel  De Venkel is op vele manier te gebruiken. Het is een oeroud keukenkruid. De zaden van de plant bevatten 2 tot 6% etherische olie. Een uitstekende bijen­plant. De jonge bloempjes van de Venkel met zout bij vlees en gebraad geven een extra heerlijke smaak. De Venkelbloem kan ook in suiker worden gelegd. Ook door de slakruiden heen geeft het een goed effect. Ook kan men de zachte steeltjes, de blaadjes en het nog niet ontkiemde zaad met zout en azijn in een aarden pot doen en er zodoende het gehele jaar van genieten. Het beste kunt u de zachte steeltjes knippen.

Waterkers

(Nasturtium officinale) Kruisbloemfamilie

Waterkers Nasturtium officinale Kruisbloemfamilie Nederlands: Waterkers , Cresson , Waterraket, Frans : Cresson de fontaine Duits : Brunnenkresse, Echte Brunnenkresse Engels : Watercress Spaans :Berro Italiaans : Crescione acquatico

Waterkers niet verwarren met Tuinkers(Lepidium sativum)

Reeds de oude Grieken en Romeinen gebruikten waterkers ,met de Latijnse naam , Nasturtium. In die tijd werd het echter niet gekweekt, maar verzameld in het wild op de hier voorkomende locaties ,zoals voornamelijk langs of in een stromend beekje .

Hippocrates , de Griekse ‘grondlegger’van onze westerse geneeskunde gebruikte de waterkers als geneeskrachtig kruid bij de behandeling van o.a. psychische aandoeningen . Waterkers komt oorspronkelijk voor in Europa en Azie . Inmiddels is er ook teelt in USA en Australië. Onderzoek in Turkije en Iran tonen aan dat de oude toepassingen als medicijn tegen een reeks van lichamelijke klachten nu wetenschappelijk zijn bevestigd.

De commerciële teelt en de veredeling van waterkers is pas laat op gang gekomen , althans in vergelijking met andere groenten en kruiden.

Er wordt gezegd dat de eerste commerciële teelt werd gedaan door ene Nicolaus Meissner in het Duitse Erfurt in het midden van de 17de eeuw. Een eeuw later schreef de Engelsman Philip Miller in zijn Gardener’s Dictionary (1731) over de gekweekte wilde waterkers die op de markt te koop was, maar die de burger toch ook zelf zou kunnen kweken,hoe naief.

Dat de teelt van Waterkers geen eenvoudige zaak is mag wel duidelijk zijn . Liefst in een omgeving met vers stromend bronwater. .

In ieder geval ontwikkelde Christian Reichart (1685–1775) het teeltsysteem in zogenaamde “ Klingen “( watersloten) in Dreienbrunnen in de omgeving van Erfurt.

Napoleon nam in 1809 een tuinman uit Erfurt mee naar Frankrijk en introduceerde de cultuur nabij Versailles.

Zelfs in 1909 kon de vraag naar waterkers voor Parijs niet volledig worden gedekt door de Franse productie. Import uit Duitsland bleef nodig .

Maar naarmate schoon oppervlaktewater in de 20e eeuw steeds schaarser werd, nam de teelt steeds meer af. Sinds de jaren negentig heeft waterkers echter een renaissance doorgemaakt door een terugkeer naar “oude en vergeten” groenten.

Er zijn in de loop der jaren veel klonen waterkers gemaakt van planten die individueel zijn vermeerderd en geselecteerd op de individuele kwekerijen . De meest voorkomende is de ‘Dark Green American’-kloon, die donkergroen van kleur is. De lichtgroene kloon ‘French Green’, die vroeger op grotere schaal werd geteeld, is vanwege zijn lichte kleur niet meer populair. Een hybride met de kleinbladige bruine waterkers (Nasturtium microphyllum) wordt beperkt gekweekt.

Witte waterkers : Rorippa nasturtium-aquaticum) Echte waterkers

Slanke Waterkers : Rorippa microphylla Syn:

Wilde Waterkers: Nasturtium microphylla

Witte waterkers wordt veel gekweekt voor rauwkost, met name in Engeland. De plant heeft een sterke radijssmaak en is rijk aan vitamine C.

Vooral de nazaten van Wittte – en Slanke waterkers komen voor het kweken in aanmerking.

Aanvoer een jaarrond o.a. uit Nederland , Belgie , Frankrijk ,Duitsland , Engeland en Spanje .

Waterkers is zéér kort te bewaren ,liefst direkt na de oogst naar de eindgebruiker .

Direkt na de oogst terugkoelen tot 1° C á 2° C en bij 95% RV verpakken en vervoeren .

Waterkers is zowel rauw in salades als garnering ,maar ook gekookt te eten .

Op de boterham met kaas, tahin, zonnebloempasta of pindakaas is waterkers een leuke pittige afwisseling. De blaadjes kunnen ook door de sla worden gedaan met de smaak van een scherpe radijs

Waterkers kort koken, hooguit twee minuten, om het als warme bijgroente op te dienen. Verder kan het verwerken in een gebonden soep. Soms wordt waterkers in een stamppot samen met spinazie of andijvie gebruikt. Verder kun je gekookte aardappelen besprenkelen met fijngehakte waterkersbladeren.

Het wordt gezien als de eerste voorbode van het voorjaar . Soms al bij een milde winter eind januari of begin februari te oogsten .

Voedingswaarde per 100 gram product .

Water 93.3 g Energie 19 cal Eiwit 2.2 g Koolhydraten 3 g Vit.A 4.900 IE (µg) Vit.B 0,24 mg Vit.C 79 mg Calcium 151 mg Fosfor 54 mg IJzer 1.7 mg Kalium 282 mg Magnesium 20 mg

Wijnruit

( Ruta graveolens ) Rutaceae ‘Het is de verdienste van de Wijnruit, dat ze de ogen helder maakt en met behulp van de Wijnruit kan een man alles scherp zien’ – dat is een gezegde uit vroegere tijden, speciaal bedoeld voor beeldhouwers en schilders. Deze plant is afkomstig uit steenachtige, droge landen rondom de Middellandse Zee en de Balkan. Het biedt een apart aroma aan salades, sauzen, schapenvlees, kaas, gehaktvul­lingen, mits in zéér kleine hoeveelheden toegevoegd; anders is het te sterk. Ook weert dit kruid poezen en honden uit de tuin. Voor het gebruik is het het beste de blaadjes uit de toppen van de plant te knip­pen. Wijnruit hoort thuis op de droge en warme, rotsachtige hellingen van de Balkan en Italië Het is een – hoewel enigszins giftige ­aantrekkelijke sierplant van ca. 60-80 em hoogte, die slechts met mate bij de bereiding van diverse gerechten toege­past mag worden. Zij werd vroeger veel in de geneeskunde, o.a. bij oogaandoe­ningen, gebruikt. Wijnruit is een eenvoudig te telen gewas maar heeft veel zon en niet teveel water nodig. In de winter moet men de plant enigszins tegen de vorstbeschermen door bijvoorbeeld flink aan te aarden. Wijnruit is een minder aangenaam geu­rende plant, waarvan men de jonge blaad­jes en stengels vanaf mei kanplukken. Wenst men wijnruit te drogen, dan dient men de stengels vóór de bloei ca. 15 cm boven de grond af te snijden en indien mogelijk snel in de schaduw te drogen. Dit laatste om de bittere aromatische smaak te behouden. Bij het oogsten moet men er overigens op letten dat het gewas volkomen droog is, daar anders blaarvorming optreedt op de lichaamsdelen die met het kruid in aan­raking komen. Wijnruit wekt de eetlust op en wordt bi.i de bereiding van salades, soepen, sauzen schapevlees en enkele groenten gebruikt. In Italië gebruikt men takjes wijnruit in de “grappa” (italiaanse eau de vie) om de smaak nog wat pikanter te maken.

Wortelpeterselie

(Petroselinum sativum var. tuberosum) Wortelpeterselie Het blad van de wortelpeterselie is vlakblad. En is gelijk aan Bladpeterselie. Hierbij gaat het om de wortel die 12 tot 20 cm lang wordt en wit vruchtvlees heeft. De wortel kan zowel rauw als gekookt gebruikt worden de smaak komt dicht bij de smaak van knolselderij.

Zuring

( Rumex acetosa ) Polygonaceae Duizendknoopfamilie Veldzuring – Rumex acetosa Spaanse zuring – Rumex scutatus Zuring wordt als toekruid bij Spinazie gebruikt. De smaak is lichtzuur. In soepen, sauzen en salades en in stoofschotels zoals Spinazie en Stoofsla. Zeer jonge Zuringbladen kunnen worden gekookt en gegeten als Spinazie. De zuring bevat nogal veel oxaalzuur en dus minder geschikt om in grote hoe­veelheden te consumeren. Zuring  ( gekweekte vorm) (Rumex acetosa, var. horten­sis)  ENGELS: Sorrel FRANS: Oseille, surelle DUlTS:   Sauerampfer OMSCHRIJVING: Brede, langwerpige groene bladeren met een lichtzure smaak. OORSPRONG: Europa. PRODUKTIE: Frankrijk, België, Nederland AANVOER: Van april tot november GEBRUIK:     Bladeren gebrui­ken voor het maken van soepen, sausen en salades en voor het op smaak brengen van stoofgroenten zoals stoofsla, spinazie, tuinmelde en snijbiet HOUDBAARHEID: In de koelkast 1 tot 2 dagen; het bladverlept snel. VOEDINGSWAARDE:         Per IOO gr. 92 kj/22 kcal.; 3.,5 gr. koolhydraten; 2 g eiwit; 0,4 g vet; 54 mg calcium; 8,4 gr. ijzer; 3,5 mg vita­mine A; 47 mg vitamine C. Rassen Breedbladige Nobel Winterhard ras met groen blad. Reuzen van Belleville Breedbladig ras met licht­groen blad. Lyonse Grootbladige Gele Breedbladig ras met rond, lichtgroen blad.